Bracia Jaczyńscy, pochodzący z zasłużonego dla Gębic rodu. Od lewej Tadeusz, Władysław i Michał. Synowie Kazimierza Jaczyńskiego i uczestnicy Powstania Wielkopolskiego.
Wielkopolanie mieli świadomość, iż tylko zbrojnie zdołają uwolnić się od jarzma zaboru pruskiego. Czekali więc na odpowiedni moment. Ten ostatni przyszedł wraz z wybuchem rewolucji w Berlinie oraz porażką Rzeszy Niemieckiej w I wojnie światowej.
Wiadomość o wybuchu powstania w Poznaniu przywieźli do Gębic trzej członkowie Rady Ludowej w Mogilnie, a zarazem jej emisariusze do sztabu powstańczego w Poznaniu. Byli to ziemianie – Mieczysław Pluciński z Gozdawy (komendant Straży Ludowej w Mogilnie, od 1 stycznia 1919 r. komendant miasta i powiatu mogileńskiego), Stefan Szumlański z Kątna (poseł do Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu) oraz Kazimierz Jaczyński z Marcinkowa (doradca landrata z ramienia Rady Robotniczo – Żołnierskiej w Mogilnie).
Siedziba Rady Ludowej oraz sztabu powstańczego w Gębicach mieściła się w domu prywatnym przy Rynku (obecnie Rynek nr 2). Sztab tworzyli Roman Wiese, Franciszek Karow oraz Franciszek Grudziński. Werbunek do powstania rozpoczęto w grudniu 1918 r. w siedzibie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, znajdującej się w lokalu prowadzonym przez druha Antoniego Gałęzewskiego (obecnie Rynek nr 27). Do powstania zgłaszali się przeważnie żołnierze wracający z frontów I wojny. Częstokroć posiadali oni broń, co było ważnym atutem. Szeregi powstańcze zasiliło również wielu patriotycznie nastawionych Gębiczan, a wśród nich członkowie „Sokoła”.
Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” powstało w Gębicach 27 kwietnia 1912 r. U zarania liczyło 24 druhów. Zarząd tworzyli: prezes – Stefan Szumlański z Kątna, sekretarz – Stanisław Braniewicz oraz skarbnik – Władysław Paliński. Naczelnikiem został Roman Wiese. „Sokół” gębicki znalazł się w obrębie Okręgu I z siedzibą w Inowrocławiu. Okręg ten obejmował 15 gniazd sokolich. Celem działania Towarzystwa było podtrzymywanie i rozwijanie świadomości narodowej oraz podnoszenie sprawności fizycznej polskiej młodzieży. W związku z tym jego członkowie spotykali się z szykanami ze strony władz pruskich. Do Towarzystwa nie mogli należeć uczniowie poniżej 18 roku życia. Mimo to, „Sokół” prowadził swą pracę polegającą na ćwiczeniach gimnastycznych, pokazach sportowych, występach teatralnych oraz akcjach charytatywnych. Często podczas uroczystości weselnych zbierano pieniądze na działalność czytelni ludowych. W czasie I wojny zbiórkami pieniędzy ratowano bezdomnych i głodnych rodaków z Królestwa Polskiego i Galicji.
Dlatego też gębickich druhów nie zabrakło w szeregach powstańczych.
Najpierw odebrano Niemcom urzędy i instytucje – Radę Miejską, pocztę, szkołę, komisariat policji i dworzec kolejowy. Miejsca te obsadzono piątkami powstańczymi. Niemcy nie stawiali większego oporu. Problemem okazał się kulomiot – karabin maszynowy ustawiony przez nich na Rynku dla postrachu. Po krótkiej strzelaninie powstańcy zlikwidowali to niebezpieczne miejsce.
Przy dworcu kolejowym u rogatek miasta wystawiono posterunek, który kontrolował ruch ludności. Obowiązywało hasło, które musieli znać przybywający lub opuszczający Gębice.
I tak 1 stycznia 1919 r. miasto oswobodziło się samodzielnie.
Powstańcy chcieli pośpieszyć na pomoc Strzelnu, ale byli zbyt słabo uzbrojeni. Dlatego następnego dnia dowództwo wysłało 2 powstańców po karabiny do oswobodzonego już Mogilna. Franciszek Karow i Hugo Wiśniewski przywieźli 8 karabinów i amunicję. Trochę to poprawiło sytuację, więc Roman Wiese w nocy wymaszerował z ok. 80 powstańcami w kierunku Strzelna. Zatrzymał się w Kopcach, gdzie Gębiczanie poczekali za powstańcami z Kwieciszewa. Kwieciszewianie przybyli na czele z Michałem Badyną. W Kopcach obydwa oddziały połączyły się i wspólnie poszły pomóc wyrwać Strzelno z rąk Prusaków.
W styczniu 1773 r. Gębicom zostało nałożone jarzmo niewoli pruskiej, które nasze miasto zrzuciło dnia 1 stycznia 1919 r. wracając do Polski. Zabór trwał u nas 146 lat.
